สื่อมวลชนควรทำบทบาทหน้าที่อะไรในศตวรรษที่ 21
..................
ศตวรรษที่ 21 ยุคดิจิทัล ประชาชนสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลข่าวสาร สาระ ความรู้ ความบันเทิง ได้จาก sources บนสื่อออนไลน์จากทุกมุมโลก พวกเขาสามารถแสวงหาข้อมูลข่าวสารได้เอง เรียนรู้ได้เอง ในเกือบทุกเรื่อง
...
แต่ประชาชนก็ยังมีความต้องการ "สื่อมวลชน" อยู่ดี
เพราะสื่อมวลชนมี skills หลายอย่างที่มากกว่า ทั้ง skills ด้านการเสาะหา การคัดสรร การนำเสนอ มี sources เชื่อมโยงเป็นเครือข่ายมากกว่า มี specialists ที่สามารถติดต่อมาให้ความรู้เฉพาะด้านได้มากกว่า
...
บางเรื่องสื่อมวลชนมี literacy มากกว่า ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุด คือ literacy เรื่องนักการเมือง ความคิดของนักการเมือง กลวิธี กลอุบาย เล่ห์เหลี่ยม ผลประโยชน์ทับซ้อน คารม การหว่านล้อม การโน้มน้าวใจ ความจริง ความเท็จ ของนักการเมือง
...
คำถามคือ ในศตวรรษที่ 21 นี้ สื่อมวลชนควรทำหน้าที่อะไร มากกว่าระหว่าง 7 ป. ต่อไปนี้
1. ปกป้อง (จากภยันตรายภัยธรรมชาติ อาชญากรรม สุขภาพ) (Surveillannce)
บทบาทหน้าที่นี้ สำนักข่าวต่างประเทศไม่เพียงแค่รายงานข่าว แต่ยังทำเป็น surveillance video เพื่อเตือนภัยและให้ประชาชน share ออกไปบนโลกออนไลน์ได้ง่าย
...
2. ประสานความคิด (Correlation) รวบรวม แลกเปลี่ยน สร้างความเข้าใจร่วมกัน ขจัดความแตกแยก สร้างความสามัคคี สร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน เพื่อการพัฒนา
...
3. ประสานความร่วมมือ (Mobilze) ระดมกำลังช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ สังคม สิ่งแวดล้อม
...
4. ประโลมใจ (Entertain) ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด คลายเหงา สร้างความหวัง สร้างกำลังใจ อิ่มเอมใจ
...
5. ปลุกเร้าการพัฒนา (Encourage) ให้ประชาชนลุกขึ้นมาพัฒนาชีวิตตนเอง ลุกขึ้นมาเปลี่ยนแปลงชีวิตตนเองให้ดีขึ้น
...
6. ปลูกสร้างความรู้เท่าทัน (Literacy) ช่วยตรวจสอบความจริง สืบสาวราวเรื่อง ตีแผ่ความคิด สร้างความเข้าใจ สร้างความรู้ สร้างความรู้เท่าทัน สร้างความตื่นตัวในการแสวงหาความรู้และความจริง
...
7. ปลูกฝังจิตสำนึก (Conscious) ปลูกสร้าง หล่อหลอม จิตสำนึกของคนในชาติ ให้มีความตระหนักในคุณค่าของสิ่งต่าง ๆ
...
ภายหลังเหตุการณ์วิกฤติที่ถ้ำหลวง อ.แม่สาย จ.เชียงราย เป็นที่ประจักษ์ว่าสื่อมวลชนทำบทบาทหน้าที่ได้ดียิ่งในข้อ 1-2-3
ภายหลังการฉายละครเรื่องสายโลหิต ละครเรื่องบุพเพสันนิวาส ละครเรื่องหนึ่งด้าวฟ้าเดียว สื่อมวลชนทำหน้าที่ได้ดีในข้อ 4 และ ข้อ 7 ด้านการปลุกสำนึกทางประวัติศาสตร์
แม้กระทั่งละครเรื่อง เมีย 2018 ก็ทำหน้าที่ได้ดีในข้อ 4
...
แต่ในยุคสมัยที่เป็น globalization และ digitalization ประชาชนเกิดความสับสนทางจิตสำนึก สับสนทางการให้คุณค่า สับสนทางการให้ความหมายต่อสิ่งต่าง ๆ
จนไม่รู้ว่าจะยึดถือสิ่งใดเป็นแก่นสารของชีวิต
จะเล่นเกม จะประกวดร้องเพลง จะอินในละคร จะเล่นแอพ Tik Tok ประโลมใจไปวัน ๆ เท่านั้น จะได้หรือ?
..........
ยุคสมัยนี้แหละ เป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดในประวัติศาสตร์ ผู้คนกำลังสับสน ผู้คนกำลังไร้ทิศทาง เป็นจังหวะเวลาที่ดีที่สุด เป็นโอกาสที่ดีที่สุด ที่สื่อมวลชนจะลุกขึ้นมา ใช้ Skills ของตนเอง ใช้ Experiences ของตนเองในการเปลี่ยนแปลงสิ่งต่าง ๆ ให้ดีขึ้น
...
ลุกขึ้นมาทำบทบาทหน้าที่ในข้อ 5-6-7 ให้เข้มแข็ง คือ การปลุกเร้าการพัฒนา ปลูกสร้างความรู้เท่าทัน และปลูกฝังจิตสำนึก
...
สื่อมวลชนควรสร้างความตระหนักในความเป็นมนุษย์ ความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็งเอาการเอางาน ความขยัน ความอดทน ความกล้าหาญ ความเสียสละ ความสำนึกในประวัติศาสตร์ชาติพันธุ์ของตนเอง ความสำนึกในบทบาทหน้าที่ของตนเอง
...
อบรมบ่มเพาะ ด้านคุณธรรม ความซื่อสัตย์ การเคารพเหตุผล การเคารพความจริง การยึดมั่นในความมีเกียรติ
...
ปลูกสร้างจิตสำนึกอันเข้มแข็งในเรื่องเหตุผล (rational) ความมีเกียรติ (honor) ความมีศรัทธา (faith) คุณค่า (value) ความหมาย (meaning) คุณธรรม (vertue) สร้างจิตสำนึกในรากเหง้าประวัติศาสตร์ชาติพันธ์ของตนเอง
...
โลก Globalization พยายามทำให้เราเหมือนกันไปหมด เพื่อให้เป็นลูกค้าของระบบทุนนิยม แต่ประเทศเล็ก ๆ อย่างเราจึงต้องลุกขึ้นมาปกปักรักษาความเป็น Uniqueness ของเราไว้
...
เราต้องมีสำนึกรู้ในทิศทาง (sense of direction) ว่าเราคือใคร เรากำลังทำอะไร และเรากำลังจะไปไหน
...
ลดการให้ความสำคัญกับ "ชื่อเสียง" (famous) หันมาให้ความสำคัญกับ "คุณค่า" (value)
...
ลดการให้ความสำคัญกับบุคคล "ผู้มีชื่อเสียง" ที่เรียกว่า "Big name" หรือ celebrity หันมาให้ความสำคัญกับบุคคลที่สร้างคุณค่าที่แท้จริงที่เรียกว่า "Big man"
...
เหล่านี้ต่างหาก คือ พันธกิจและบทบาทหน้าที่ที่สำคัญของสื่อมวลชนในยุคนี้
..........
กล่าวโดยสรุปคือ ในยุคศตวรรษที่ 21 สื่อมวลชนควรหันมาทำบทบาทหน้าที่ในการสร้างและการเสริมคุณค่าให้กับมนุษย์และสังคมให้มากที่สุด
รวมทั้งการสร้างจิตสำนึกในความเป็นชาติพันธุ์ของตนเองให้มากที่สุดด้วยเช่นกัน
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น